BMT: İqlim dəyişiklikləri gələcəkdə daha dəhşətli fəlakətlər törədəcək
Bunun qarşısını almaq üçün indidən tədbirlər görülməlidirBirləşmiş Millətlər Təşkilatı 2013-cü ildən bəri ilk dəfə olaraq öz ekspertlərinin qlobal iqlim dəyişiklikləri barədə hesabatını dərc etmişdir. Hesabatda bildirilir ki, təxminən 10 ildən sonra Yer üzündə temperatur dünya liderlərinin qarşısını almağa cəhd etdiyi istilik səviyyəsindən yüksək ola bilər.
Hesabata görə, planetdə son 40 ildə temperatur əvvəlki 2000 ilin hər bir dövrü ilə müqayisədə daha sürətlə qalxmışdır. 2011-2020-ci illərdə o, 1850-1900-cü illərin orta temperatur göstəricilərini Selsi üzrə təqribən 1,1 dərəcə üstələmişdir. Son 5 il isə 1850-ci ildən bəri müşahidələr tarixboyu ən isti illər olmuşdur.
Hesabat müəllifləri ehtimal edirlər ki, yaxın onilliklərdə dünyanın bütün regionlarında iqlim dəyişiklikləri daha çox hiss olunacaq. Orta aylıq temperaturun 1,5 dərəcə artması ilə ekstremal isti fazalarının sayı çoxalacaq, ilin ilıq dövrləri uzanacaq, soyuq dövrləri isə daha qısa olacaq. İstisna olunmur ki, 2050-ci ilədək Arktikada ildə azı bir dəfə - sentyabrda buzlar əriyəcək.
1990-cı illərdən bəri alimlər böyük ehtimalla (90 faiz) buzlaqların qlobal əriməsinin əsas aparıcı qüvvəsi kimi insan amilini adlandırırlar. Bu, artıq dünyanın müxtəlif ölkələrində digər ekstremal hava şəraitinə, məsələn, yaxınlarda Türkiyədə, Yunanıstanda və Şimali Amerikanın qərb hissəsindəki istilik dalğalarına, yaxud Almaniyada və Çində daşqınlara səbəb olmuşdur. Şəhərlər tez-tez “istilik adaları”na çevrilərək yüksək temperatur zonaları olurlar. Afrikanın cənubunda və Aralıq dənizi ətrafındakı regionlar da quraqlıqdan və istidən əziyyət çəkirlər.
Ekspertlər dünya okeanının səviyyəsinin artmasını da proqnozlaşdırırlar. Bu isə böyükmiqyaslı daşqınlara səbəb ola bilər.
2005-ci ildə BMT çərçivəsində iqlimlə bağlı Paris sazişi qəbul edilmişdir. Onun əsas məqsədi istixana qazlarının tullantılarını azaltmaq və 2100-cü il üçün planetdə orta illik temperaturun artmasına 2 dərəcədən çox yol verməməkdir. Lakin alimlər hesab edirlər ki, artacaq temperaturu 1,5 dərəcə hüdudunda saxlamaq uğrunda mübarizə artıq uduzulmuşdur.
BMT-nin Baş katibi Antoniu Quterrişin dediyinə görə, bu hesabat bəşəriyyət üçün qırmızı koddur. Tullantıların qarşısı təcili olaraq alınmasa, onlar planetimizi məhv edəcək. Fəlakətin qarşısını almaq üçün isə artıq indidən müvafiq tədbirlər görülməlidir.
Xatırladaq ki, yüzdən çox ölkə karbon qazının antropogen tullantılarının təxminən əsrin ortalarınadək sıfıra endirilməsi üçün üzərlərinə qeyri-rəsmi öhdəliklər götürmüşlər. Hesabatda deyilir ki, bu öhdəliklər çox vacibdir və hələ də ən dəhşətli fəsadların bir çoxunun qarşısını ala bilər.
Bu ilin payızında dünya ölkələrinin iştirakı ilə Şotlandiyada keçiriləcək iqlim üzrə danışıqlarda yaranmış təhlükəli vəziyyət əsas müzakirə mövzusu olacaq.
“Azərbaycan”
Müştərilərin xəbərləri
SON XƏBƏRLƏR
- 3 saat əvvəl
-
6 saat əvvəl
Bakı Fond Birjası “2024-2026-cı illər üzrə Strateji İnkişaf Planı”nı təqdim etdi
- 6 saat əvvəl
-
6 saat əvvəl
SOCAR və “Qazprom”un prezidentləri qaz sahəsində əməkdaşlığı müzakirə edib
-
6 saat əvvəl
“Rox Motor” avtomobil brendi artıq rəsmi olaraq Azərbaycanda!
-
7 saat əvvəl
Sahəsi 2 hektar olan qum-çınqıl yatağı cəmi 14 min manata şirkətin istifadəsinə verildi
- 7 saat əvvəl
- 7 saat əvvəl
- 7 saat əvvəl
-
8 saat əvvəl
"Əlavə sərmayə qoyuruq ki, Avropa ölkələrini qaz təchizatı məsələsində dəstəkləyək"
-
8 saat əvvəl
bp şirkəti Dərinsulu Günəşli platformasında hasilatı müvəqqəti dayandırır
- 8 saat əvvəl