Banklar üçün standart müqavilələr hazırlanır
![Banklar üçün standart müqavilələr hazırlanır](/storage/thumbnail/cover/cdn/2019/january/15/1547540420.jpg)
Tezliklə ölkəmizdəki banklar müştərilərə kredit verdikdə bütün banklar üçün eyni olan standart müqavilələr bağlayacaqlar. Mövzunu bank mütəxəssisi Bəxtiyar Məmmədov şərh edir.
Hazırda ölkə bankları öz müştərilərinə hesabların açılması, hesablarla əməliyyatlar, ödəniş kartları və onlardan istifadə, depozitlərin qəbul edilməsi, kreditlərin verilməsi və s. kimi müxtəlif növ xidmətlər göstərirlər. Bu zaman müştərilərlə xidmət şərtlərinə uyğun olaraq müqavilə bağlanılır və hər bir bank üzrə həmin müqavilələrin məzmunu fərqlidir.
Müqavilələrin xüsusiyyətləri
Hər bir bankın tələbləri və şərtləri müxtəlif olduğu üçün onlar ayrıca müqavilə forması yaratdıqda burada öz tələb və şərtlərini daha rahat ifadə edə bilirlər. Müqavilə şərtlərinin bank tərəfindən müəyyən edilməsi bankların öz müştərilərinə digərlərindən əsaslı şəkildə fərqlənən güzəştlər, yaxud cəlbedici şərtlər tətbiq etməsinə daha geniş imkan yaradır. Bəzi hallarda bankların qanunvericiliyin bütün tələblərini nəzərə almaması, yaxud mübahisəli məqamların baş verməsi ehtimalı yaranır. Qanunvericilik aktlarının dəyişilməsi zamanı bankların hər birinin ayrı-ayrılıqda müqavilə formalarını yeniləməsinə ehtiyac yaranır. Bu xüsusiyyətlər nəzərə alındıqda bəlli olur ki, qanunvericiliyin hər hansı tələbinin pozulması ehtimalı və qanunvericilikdəki dəyişikliklərin müqavilələrdə nəzərə alınması zərurəti bütün banklar üçün standart müqavilə forması barədə düşünməyə əsas verir.
Standart müqavilə ilə bağlı qayda
Müqavilə forması standart olduğu üçün bir sıra bankların öz tələb və şərtlərini, eləcə də güzəştlərini ifadə etməsi bəzi hallarda çətinliklərə səbəb ola bilər, yəni standart müqavilənin tələbləri ilə bankın tələbləri uzlaşmaya bilər. Ona görə də bankların birləşərək vahid müqavilə forması tərtib etməsi qanunvericilik aktlarının tələblərinin nəzərə alınması baxımından müsbət yanaşmadır: vahid müqavilə qanunvericiliyə daha uyğun bir formanın yaradılmasını tələb edir.
Qanunvericilik aktlarında olan dəyişikliyin izlənilməsi vahid ekspert qrupu tərəfindən izlənəcəyi üçün banklar bu məsələyə daha az insan resursu sərf edəcəkdir. Bankların müştəriləri üçün hazırladıqları müqavilələrdəki "xırda şriftlərlə yazılmış şərtlər" burada daha az olacaqdır.
Müqavilə bağlanarkən hansı məsələlərə diqqət yetirilməlidir?
Müqavilə - bir və ya bir neçə tərəfin razılaşaraq öz üzərlərinə hər hansı öhdəlik və vəzifə götürməsidir. Əgər standart müqavilə forması hazırlanarsa, müştərilərlə müqavilənin bu formada bağlanması öhdəliyini banklar kimin qarşısında götürəcəklər? Öhdəliyin yerinə yetirilməsinə nəzarət və cəza mexanizmləri necə təşkil ediləcək? Bunun üçün bir neçə üsul tətbiq edilə bilər:
-Nəzarət orqanı tərəfindən bu, məcburi xarakter daşıyan təlimat şəklində hazırlana bilər. Lakin hər hansı bankda müqavilə üçün formanın - başqa sözlə desək, müəyyən şərtlərin ifadə edilmə tərzinin məcburi olaraq müəyyən edilməsinin Azərbaycan Respublikasının qanunlarına uyğunluğu dəqiqləşdirilməlidir.
-Banklar standart müqavilə formasının tətbiqi ilə bağlı kollektiv saziş bağlaya bilər, lakin bu, yalnız könüllülük prinsipi əsasında olmalıdır, həmçinin kollektiv sazişə əməl edilməsinin nəzarət mexanizminin necə olacağı dəqiq və işlək bir şəkildə təşkil edilməlidir. Kollektiv sazişin şərt və öhdəlikləri dəqiq müəyyən olunmalıdır.
-Digər bir üsul standart müqavilə formasının hazırlanması və heç bir məcburiyyət, yaxud öhdəlik olmadan bankların bu müqavilə formasından könüllü şəkildə istifadəyə təşviq edilməsidir. Bu, həm bankların daha sağlam rəqabət aparmasına, həm də bu formanın illər keçdikcə daha yaxşı inkişaf etməsinə şərait yarada bilər.
Ümumilikdə belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, bütün banklar üçün standart müqavilə formasının üstün cəhətləri olsa da, onun effektiv olması üçün məsələnin hüquqi aspektləri dərindən təhlil edilməli, daha sonra əməli addım atılmalıdır. İstənilən halda bu məsələdə tam könüllülük prinsipinə əməl olunması məcburiyyətdən üstün və effektiv nəticə verəcəkdir.
© "Vergilər"
Müştərilərin xəbərləri
SON XƏBƏRLƏR
- 1 ay sonra
- 3 saat əvvəl
- 4 saat əvvəl
-
-
4 saat əvvəl
Avropanın ən böyük günəş elektrik stansiyası istifadəyə verilib
- 4 saat əvvəl
- 4 saat əvvəl
-
1 gün əvvəl
"Türk İnvestisiya Fondu vasitəsilə bir çox sahələrdə birgə layihələrə sərmayə qoyulacaqdır"
- 1 gün əvvəl
-
1 gün əvvəl
"Bakı Taxıl" şirkəti 12 milyonluq satışa qarşı 324 min manat xalis mənfəət açıqladı
-
1 gün əvvəl
Pezeşkian İranda keçirilən prezident seçkilərində qalib gəlib
-
1 gün əvvəl
Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev Azərbaycana səfərə gəlib
- 2 gün əvvəl
![AzVak-da paylaşılan iş elanlarına 10 minlərlə baxış olur](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/may/03/Azerbaycanda_vakansiyalar.png)
AzVak-da paylaşılan iş elanlarına 10 minlərlə baxış olur
![Almaniyanın 2025-ci il üçün büdcəsi 481 milyard avro olacaq](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2022/iyun/06/avro-pul.jpg)
Almaniyanın 2025-ci il üçün büdcəsi 481 milyard avro olacaq
!["ABŞ neft qiymətlərinin artması qorxusuna görə Rusiya tankerlərinə qarşı yeni sanksiyalar tətbiq etmir"](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyul/07/nefttankeri.jpeg)
"ABŞ neft qiymətlərinin artması qorxusuna görə Rusiya tankerlərinə qarşı yeni sanksiyalar tətbiq etmir"
![Cubics Rəqəmsal Həlləri ilə səmərəli yay tətili](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyun/29/1561b7d8-08ad-475a-9e73-c47aca34a829.jpeg)
Cubics Rəqəmsal Həlləri ilə səmərəli yay tətili
!["Türk İnvestisiya Fondu vasitəsilə bir çox sahələrdə birgə layihələrə sərmayə qoyulacaqdır"](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyul/07/aliyev-.jpg)
"Türk İnvestisiya Fondu vasitəsilə bir çox sahələrdə birgə layihələrə sərmayə qoyulacaqdır"
!["Bakı Taxıl" şirkəti 12 milyonluq satışa qarşı 324 min manat xalis mənfəət açıqladı](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyul/07/bakıtaxıl.jpeg)
"Bakı Taxıl" şirkəti 12 milyonluq satışa qarşı 324 min manat xalis mənfəət açıqladı
![Pezeşkian İranda keçirilən prezident seçkilərində qalib gəlib](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyul/07/pezeskian.jpg)
Pezeşkian İranda keçirilən prezident seçkilərində qalib gəlib
Ən çox oxunanlar
![Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev Azərbaycana səfərə gəlib](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyul/07/tokaev.jpg)
Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev Azərbaycana səfərə gəlib
![“Naxçıvanpoçt”ın direktoru vəzifəsindən azad olunub](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyul/05/naxcivanpoct.jpg)
“Naxçıvanpoçt”ın direktoru vəzifəsindən azad olunub
![Azərbaycanda sığortalanmış əkinlərin sahəsi 1,5 dəfə, fermerlərə sığorta ödənişləri 2 dəfədən çox artıb](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyul/05/ekin-sigorta.jpg)
Azərbaycanda sığortalanmış əkinlərin sahəsi 1,5 dəfə, fermerlərə sığorta ödənişləri 2 dəfədən çox artıb
![Dolların bazar ertəsinə olan rəsmi məzənnəsi](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2023/dekabr/21/zencir-dollar1212028006-612x612.jpg)
Dolların bazar ertəsinə olan rəsmi məzənnəsi
![BYD Türkiyəyə 1 milyard dollar sərmayə yatıracaq, zavodunu quracaq](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyul/05/byd.jpg)
BYD Türkiyəyə 1 milyard dollar sərmayə yatıracaq, zavodunu quracaq
![ABŞ-da məşğulluq artımı proqnozu üstələyib](/storage/thumbnail/thumbnail/cdn/2024/iyul/05/abs.jpg)