Sürətlə dəyişən maliyyə dünyasında pulumuzla qarşılıqlı əlaqəmizi dəyişdirəcək bank inqilabı vəd edən əhəmiyyətli dəyişikliklər üfüqdədir. Hazır olun, çünki yerli bankınız transformasiya astanasındadır. Harada olmağınızdan asılı olmayaraq, bildiyimiz kimi bankçılıq əvvəlkindən daha ağıllı və istifadə üçün daha rahat olacaq.

EY Azerbaijan şirkətinin Strateqiya və Kapital üzrə aparıcı eksperti Aslan Əlibəylinin mülahizələri. 

Uzun Növbələrə və Sənədləşmə Işlərinə Əlvida  

Müəyyən qədər əminliklə demək istəyirəm ki, tez bir zamanda uzun növbələr və sonsuz sənədləşmə dövrü ilə vidalaşa biləcəyik. Bankçılığın gələcəyi bank proseslərinin optimallaşdırılması və həyatınızın asanlaşdırılması üçün texnologiyalardan, xüsusilə, süni intellektdən istifadəsindən ibarətdir.

Maraqlı fakt: Avtomatlaşdırılmış bankomatdan qeydə alınmış ilk istifadə 1967-ci ildə Londonda təsədüf etdiyini bilirdinizmi? Bu gün Azərbaycanın hər bir böyük şəhərində yüzlərlə bankomat görə bilsək də, o zaman bu, insanların pul vəsaitlərinə çıxışı üsullarında inqilab etmişdir. İndi süni intellekt sayəsində biz irəliyə doğru daha bir monumental sıçrayışa hazırıq.

Real həyat nümunəsi: Sinqapura nəzər salın, burada DSB Bank müştərilətə öz hesablarını idarə etməkdə kömək üçün süni intellektlə işləyən chatbotları inteqrasiya edərək, problemsiz bankçılıq işinin gələcəyinə diqqət yetirməyi təklif edir. Hazırda bütün dünyada, o cümlədən də Azərbaycanda banklar müştərilərin müraciətləri ilə qarşılıqlı əlaqəni sadələşdirmək və sürətləndirmək üçün investisiya yatırır və bundan fəal şəkildə istifadə edirlər

Süni İntellekt: Yeni Maliyyə Dostunuz 

Süni intellekt artıq elmi fantastika sahəsi ilə məhdudlaşmır; maliyyənizi idarə etməyin ayrılmaz hissəsinə çevrilir. Banklar sizin xərcləmə vərdişlərinizi anlayan, büdcənizi tərtib etməyə kömək edən və fərdiləşdirilmiş qənaət variantları təklif edən köməkçi təsəvvür edərək fərdi təcrübə təklif etmək üçün süni intellektdən istifadə edir. Bu, sanki xidmətinizdə duran bir maliyyə bələdçisidir!

Maraqlı fakt: “süni intellekt” termini 1955-ci ildə amerikalı kompüter alimi Con Makkarti tərəfindən irəli sürülüb. Bu gün süni intellekt maliyyə mənzərənizdə etibarlı köməkçiyə çevrilir.

Real həyat nümunəsi: Bank of America-nın virtual köməkçisi Erica, texnologiyanın maliyyə səyahətlərimizdə necə dəyərli müttəfiq kimi xidmət edə biləcəyini nümayiş etdirərək, xərcləmə vərdişləri və maliyyə məqsədləri haqqında fikir əldə etmək üçün süni intellektdən istifadə edir.

Rahat Bank Tətbiqləri 

Rahat bank proqramlarında inqilaba hazır olun. Mürəkkəb interfeyslərlə mübarizə günlərin bitməsinə az qalıb. Banklar pulunuzu idarə etməyi asanlaşdırmaq üçün nəzərdə tutulmuş parlaq, intuitiv proqramlara sərmayə qoyur. Balansınızı yoxlamaqdan tutmuş pul köçürməsinə qədər bu tətbiqlər problemsiz və xoş bankçılıq səyahətini təmin etmək üçün istifadəçi təcrübəsinə üstünlük verir. 

Maraqlı fakt: İlk mobil bankçılıq xidməti 1999-cu ildə Finlandiyadakı banklardan birində yaranmışdır. Bu gün mobil bankçılıq qlobal bir fenomenə çevrilib və tətbiqlər bank işinin rahatlığında üstünlük təşkil edir.

Real həyat nümunəsi: 2015-ci ildə Londonda yaşayan, əslən Rusiyadan olan Nikolay Storonski və ukraynalı Vlad Yatsenko tərəfindən yaradılmış Revolut tətbiqinin uğurunu nəzərdən keçirək. Revolut tətbiqi rahatlığı yenidən müəyyən etmək üçün bank tətbiqlərin potensialını nümayiş etdirən, istifadəçinin işini asanlaşdıran interfeysi ilə geniş çeşiddə maliyyə xidmətləri təklif edir. 

Təmassız ödənişlər 

Yaxın bir zamanda fiziki pul kisəsi köhnələ bilər. Telefonunuz və ya ağıllı saatınız ənənəvi ödəniş üsullarını əvəz etməyə hazır olduğundan təmassız ödənişlər normaya çevrilir. Bu, nəinki əməliyyatları sürətləndirir, eləcə də təhlükəsizliyi artırır. Artıq xırdaçılıq axtarmağa ehtiyac yoxdur - gələcək "düyməni bas və işlə" prinsipinə əsaslanacaq. 

Maraqlı fakt: İlk təmassız ödəniş 1997-ci ildə radio tezliyi identifikasiyası (RFID) texnologiyasından istifadə etməklə həyata keçirilmişdir. Bu gün təmassız ödənişlər kartınızın və ya telefonunuzun hər toxunuşu ilə inkişaf etməyə davam edir.

Real həyat nümunəsi: Stokholm və London kimi şəhərlər bu futuristik bank funksiyasının gündəlik istifadəsini vurğulayaraq, ictimai nəqliyyatda təmassız ödənişlərə çox etibar edir. 

Kriptovalyutanın Yüksəlişi

Kriptovalyuta bir vaxtlar sirr və qeyri-sabitliklə örtülmüşdü, lakin hazırda maliyyə sahəsində əsas oyunçuya çevrilir. Banklar rəqəmsal valyutaları öz xidmətlərinə daxil etməyin yollarını araşdırır, pulun idarə edilməsi və investisiya edilməsi üçün daha çox seçim, aşağı komissiyalar və daha sürətli əməliyyatlar təklif edir. 

Maraqlı fakt: Bitcoin, ilk kriptovalyuta, 2009-cu ildə peydə alınmışdır. O vaxtdan bəri hər biri özünəməxsus xüsusiyyətlərə malik minlərlə kriptovalyuta yaranmışdır. 

Real həyat nümunəsi: Tesla kimi şirkətlər artıq kriptovalyutaların ənənəvi maliyyə əməliyyatlarına artan inteqrasiyasını vurğulayaraq Bitcoin-i ödəniş vasitəsi kimi qəbul edir. 2021-ci ildə Mərkəzi Amerikadakı El Salvador Bitcoin-i qanuni ödəniş vasitəsi kimi qəbul edən dünyada ilk ölkə olmuşdur və müəssisələri aparıcı kriptovalyutanı ödəniş forması kimi qəbul etməyi məcbur etmişdir. 

Dayanıqlı inkişafa diqqətin yetirilməsi

Ətraf mühitə dair məlumatlılıq artdıqca, bank sektorunun davamlılığa öhdəliyi də artır. Banklar tərəfindən yaşıl maliyyə məhsullarının təklif edilməsi və yaşıl təşəbbüslərə investisiya qoyulması ilə bağlı gözləntilər. Pulunuz maliyyə məqsədlərinizi daha davamlı gələcəyə uyğunlaşdırmaqla planetdə müsbət dəyişikliklərə səbəb ola bilər.

Faktiki “davamlı və ya etik bankçılıq” termini maliyyə gəlirləri ilə yanaşı ekoloji, sosial və idarəetmə (ESG) mülahizələrinə üstünlük verən maliyyə təcrübələrinə aiddir. Bu yanaşma ekoloji cəhətdən təmiz layihələrə sərmayə qoymağı, sosial cəhətdən məsuliyyətli təşəbbüsləri dəstəkləməyi, ədalətli əmək təcrübələrini təşviq etməyi və şəffaf və etik biznes standartlarını qorumağı əhatə edir.

Davamlı və etik banklar, maliyyə fəaliyyətlərinin etik prinsiplərə və uzunmüddətli davamlılıq məqsədlərinə uyğun olmasını təmin etməklə yanaşı, cəmiyyətə və ətraf mühitə müsbət töhfə verməyə çalışır. 

Maraqlı fakt: Dünyanın ilk yaşıl bankı olan Triodos Bank 1980-ci ildə Niderland Krallığında yaradılmışdır. Bu gün bütün dünyada banklar davamlı inkişaf metodlarını tətbiq edir. 

Real həyat nümunəsi: Aparıcı qlobal bank olan BNP Paribas maliyyə əməliyyatlarını beynəlxalq davamlılıq standartlarına uyğunlaşdırmağa söz verib və bu, bank sektorunun daha yaşıl gələcəyə doğru irəliləyişini göstərir. 

Fərdiləşdirilmiş kreditlər 

Universal kreditlər erası başa çatır. Qabaqcıl analitika və süni intellekt sayəsində banklar kreditləri fərdi ehtiyaclara uyğunlaşdıra bilir. Bu zaman banklar təsdiq dərəcələrini artıra və maliyyə rifahını nəzərə alaraq şərtləri işləyib hazırlamaq imkanına malikdir. 

Maraqlı fakt: Kredit anlayışı qədim sivilizasiyalara gedib çıxsa da, fərdiləşdirilmiş kredit skorinq sistemləri 20-ci əsrin ortalarında ortaya çıxmışdır. 

Real həyat nümunəsi: Peer-to-peer kredit platforması olan LendingClub, texnologiyanın kreditləşmə mənzərəsini necə dəyişə biləcəyini nümayiş etdirərək, kredit təkliflərini fərdiləşdirmək üçün data analitikasından istifadə edir. 

Dəyişiklikləri qəbul edin

Bankçılığın gələcəyi uzaq bir xəyal deyil, bu qaçılmazdır. Dəyişiklikləri qəbul edin, onlar maliyyə həyatınızı sadələşdirməyi, təcrübənizi fərdiləşdirməyi və dəyərlərinizə uyğunlaşmağı vəd edir. Süni intellektlə işləyən köməkçilərdən yaşıl bank xidmətlərinə qədər bank inqilabı adi insanların imkanlarını genişləndirir. Təkcə ağıllı deyil, eyni zamanda unikal bank təcrübəsinə hazır olun.